KENTSEL YANSIMALAR: BÜYÜLÜ İSTANBUL'A ORHAN PAMUK'UN KAFAMDA BİR TUHAFLIK ROMANIYLA EKOELEŞTİREL BİR BAKIŞ
(URBAN REFLECTIONS: AN ECOCRITICAL PERSPECTIVE on MAGICAL ISTANBUL THROUGH ORHAN PAMUK'S 'A STRANGENESS in MY MIND' NOVEL
)
|
Yazar
|
:
Metin Karadağ
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2023
|
|
Sayı |
:
367
|
|
Sayfa |
:
67-79
|
|
|
Özet
Edebiyat çalışmalarına çevresel yaklaşımların ilk izleri 1970'lerde Amerika Birleşik
Devletleri'nde ortaya çıkmaya başladı. Doğal unsurlar edebi metinlere pastoral amaçlarla dahil
edildi. Ekokritik kuram geliştikçe, bu unsurlar yöntembilimsel çerçevelere entegre edilmeye
başlandı. Önde gelen edebi figürler, ekokritik yaklaşımların küresel yayılmasına katkıda
bulundu. Geleneksel Türk edebiyatında doğa ile ilişkilendirilen temalar ve motifler, geç
modern ve post-modern eserlerin temelini oluşturdu. Modern Türk edebiyatında, kırsal
hikâyelere kök salmış temalar ve motifler, 21. yüzyılda kentsel odaklı formlara dönüştü. Edebi
eserler genellikle hızlı kentselleşme, bozulmuş şehir yerleşimleri ve doğal kaynakların hızlı
sömürülmesinden kaynaklanan sorunları ele alırken bazen eleştiri ve hatta isyan biçimine
dönüşür. İstanbul'un doğal ve tarihi zenginliğine derin bir saygı duyan Orhan Pamuk, bu
megakentte geçen romanlarına ekokritik bir yaklaşımı dahil eder. Bu makale, Pamuk'un
"Benim Adım Kırmızı" adlı eserindeki ekokritik yaklaşımının boyutlarını irdeler ve bu
kuramın yazarın anlatısına olan etkilerini ve sonuçlarını tartışır.
Anahtar Kelimeler
Orhan Pamuk, ekokritik eleştiri, 'Kafamda Bir Tuhaflık', İstanbul
Abstract
The initial signs of environmental approaches to literary studies began to emerge in the
United States during the 1970s. Natural elements were incorporated into literary texts
for pastoral purposes. As ecocriticism evolved theoretically, these elements started to be
integrated into methodological frameworks. Prominent literary figures contributed to
the global expansion of ecocritical approaches. The extensive use of nature-related
themes and motifs in traditional Turkish literature laid the groundwork for late modern
and post-modern works. In modern Turkish literature, themes and motifs rooted in
rural narratives transitioned into urban-focused forms in the 21st century. Literary
works often address issues arising from rapid urbanization, distorted urban settlements,
and the rapid exploitation of natural resources, occasionally taking the form of criticism
and even rebellion. Orhan Pamuk, a Nobel Prize-winning author deeply appreciative of
Istanbul's natural and historical richness, incorporates an ecocritical approach into his
novels set in Istanbul. This paper explores the dimensions of Pamuk's ecocritical
approach in "A Strangeness in My Mind" and discusses the influence and implications of
this theory on the author's narrative.
Keywords
Orhan Pamuk, ecocritical perspective, A Strangeness in My Mind', Istanbul